Atopowe zapalenie skóry (AZS) to przewlekła choroba skórna charakteryzująca się suchą skórą, intensywnym swędzeniem oraz przewlekłymi zmianami skórnymi, które mogą pojawiać się i zanikać. Z uwagi na swoją niestabilność i tendencję do zaostrzeń w określonych warunkach, AZS znacząco wpływa na codzienne funkcjonowanie, w tym na możliwość uprawiania różnorodnych form aktywności fizycznej – zwłaszcza gdy mowa o sportach wodnych. Mimo że sporty te są uznawane za atrakcyjne i korzystne dla zdrowia, dla osób borykających się z egzemą mogą one przedstawiać liczne wyzwania. Woda, zwłaszcza chlorowana lub słona, może dodatkowo drażnić skórę, prowadząc do nasilenia objawów. W dalszej części niniejszego artykułu przedstawiamy najważniejsze aspekty, na które należy zwrócić uwagę przed zaangażowaniem się w aktywności wodne, aby maksymalnie ograniczyć ryzyko pogorszenia stanu skóry i zwiększyć komfort życia osób z AZS.
Wybór odpowiedniego sportu wodnego
Nie wszystkie sporty wodne nadają się dla osób z atopowym zapaleniem skóry. Sporty wymagające długiego przebywania w wodzie chlorowanej, takie jak pływanie w basenie, mogą zaostrzać objawy AZS przez działanie drażniące chloru. Chociaż woda morska jest mniej drażniąca niż chlorowana, długotrwałe przebywanie w słonej wodzie również może przyczynić się do nadmiernego przesuszenia skóry. Sporty takie jak żeglarstwo lub kajakarstwo, gdzie ekspozycja skóry na wodę jest znacznie mniej intensywna, często okazują się lepszym wyborem dla osób z AZS. Dodatkowo, rekreacyjne pływanie w czystych i naturalnych zbiornikach wodnych może być mniej szkodliwe, jeśli tylko są one odpowiednio monitorowane pod kątem czystości.
Ochrona skóry przed i po wejściu do wody
Aby zminimalizować ryzyko podrażnień, osoby z AZS przed wejściem do wody powinny stosować specjalne bariery ochronne, takie jak kremy z wysoką zawartością lipidów, które tworzą ochronną warstwę na skórze. Takie preparaty pomagają ograniczyć bezpośredni kontakt skóry z drażniącymi substancjami. Po opuszczeniu wody natychmiastowe spłukanie skóry czystą i świeżą wodą jest kluczowe, aby usunąć resztki chloru lub soli. Następnie należy nałożyć intensywnie nawilżający krem lub maść, co pomoże szybko przywrócić naturalną barierę lipidową skóry, zapobiegając jej przesuszeniu i łagodząc podrażnienia.
Ubranie odpowiedniego stroju
Dobór odpowiedniego stroju do sportów wodnych jest kluczowy dla komfortu osób z AZS. Zalecane są materiały syntetyczne, które szybko schną, jednakże istotne jest, aby były one delikatne i miękkie w dotyku, co zapobiegnie dodatkowym podrażnieniom skóry. Stroje nie powinny być zbyt obcisłe, aby uniknąć tarcia materiału o skórę, które może prowadzić do podrażnień lub nawet uszkodzeń. Ważne jest także, aby strój był dobrze dopasowany i nie powodował ucisku, zwłaszcza w newralgicznych obszarach, gdzie skóra jest bardziej wrażliwa. Dobrze jest rozważyć stroje wykonane z materiałów zaprojektowanych specjalnie z myślą o wrażliwej skórze, które mogą zapewnić dodatkową ochronę.
Zwrócenie uwagi na warunki środowiskowe
Wysoka temperatura i wilgotność mogą nasilać objawy atopowego zapalenia skóry, co czyni niezbędnym unikanie uprawiania sportów wodnych w najgorętsze godziny dnia. Optymalne są poranne lub wieczorne godziny, gdy temperatura powietrza jest niższa, co przyczynia się do zmniejszenia ryzyka zaostrzenia objawów AZS. Dodatkowo, istotne jest monitorowanie jakości wody w miejscach, gdzie planowana jest aktywność wodna. Zanieczyszczenia (jak np. bakterie czy związki chemiczne) mogą dodatkowo podrażnić skórę, dlatego warto wybierać miejsca, które są regularnie kontrolowane pod kątem czystości i bezpieczeństwa wodnego. Wskazane jest także sprawdzanie lokalnych raportów dotyczących jakości wody, co może pomóc w uniknięciu miejsc z wysokim ryzykiem podrażnień.
Konsultacja z dermatologiem
Przed podjęciem decyzji o uprawianiu konkretnego sportu wodnego osoby z AZS powinny skonsultować się z dermatologiem. Lekarz specjalista może zaproponować indywidualnie dostosowane środki ochronne, takie jak specjalistyczne kremy bariery, zasugerować najbezpieczniejsze dla skóry sporty wodne oraz dostosować leczenie, aby zminimalizować ryzyko pogorszenia stanu skóry. Takie profesjonalne doradztwo może również pomóc w identyfikacji mniej oczywistych czynników ryzyka związanych z konkretnymi środowiskami wodnymi, co zwiększa bezpieczeństwo i komfort uprawiania sportów wodnych.
Jak aktywnie spędzać czas przy AZS?
Sporty wodne mogą stanowić doskonałą formę aktywności dla każdego, w tym również dla osób z atopowym zapaleniem skóry. Ważne jest, aby podejść do tego z rozwagą i odpowiednio się przygotować, aby sport przynosił korzyści zdrowotne, a nie stanowił dodatkowe wyzwanie związane z AZS. Zastosowanie się do wyżej wymienionych wskazówek pozwoli osobom zmagającym się z egzemą cieszyć się aktywnością wodną, minimalizując przy tym dyskomfort i podrażnienia. Dzięki świadomemu podejściu i odpowiedniej opiece sporty wodne mogą być bezpieczne i przyjemne, wspomagając zdrowie fizyczne oraz psychiczne. Regularna aktywność fizyczna w wodzie może również przyczynić się do poprawy ogólnego samopoczucia oraz wzmocnienia układu odpornościowego. Pamiętajmy, że odpowiednie nawilżenie skóry przed i po treningu jest kluczowe w utrzymaniu jej zdrowia.
