Atopowe zapalenie skóry to choroba, która dotyka coraz więcej osób na całym świecie. Współczesny styl życia, zanieczyszczenie środowiska oraz dieta są częstymi czynnikami, które wpływają na nasze zdrowie, w tym na zdrowie naszej skóry. AZS i dieta – co je tak naprawdę łączy? Okazuje się, że całkiem sporo. W przypadku atopii o podłożu alergicznym, eliminacja niektórych pokarmów czasami bywa uzasadniona. Jednak często zdarza się, że pacjenci albo rodzice chorujących dzieci wykluczają ich zbyt wiele. Zatem, co warto wiedzieć o diecie w atopowym zapaleniu skóry? Co jeść, a czego unikać?
Terapia AZS jest zazwyczaj długotrwała i bardzo trudna. Celem nie jest pozbycie się choroby, lecz podtrzymanie jak najdłuższych okresów remisji oraz prawidłowego stanu ogólnego pacjenta. Dlatego na wstępie warto zaznaczyć, że dieta nie uleczy nas całkowicie z atopowego zapalenia skóry. Może jedynie skutecznie zniwelować objawy choroby, takie jak świąd czy rany powstałe w skutek naruszenia struktury naskórka.
Dieta eliminacyjna – czy warto?
Leczenie AZS wywołanego przez alergeny występujące w żywności, wiąże się głównie z eliminacją źle tolerowanych pokarmów z diety. Stosowanie diety eliminacyjnej w leczeniu atopowego zapalenia skóry budzi wiele kontrowersji. Nie istnieją bowiem badania, które w 100% potwierdzają jej skuteczność. Dieta eliminacyjna z pewnością nie jest przeznaczona dla wszystkich pacjentów cierpiących na atopię, a szczególnie dzieci. Jedynie chorzy z alergią pokarmową mogą zyskać poprzez wykluczenie konkretnych pokarmów. Podstawą diety u pacjentów z AZS jest eliminacja produktów, które według badań alergologicznych wywołują alergię.
Jak to działa? Otóż z codziennego menu chorego wyklucza się zazwyczaj jeden lub dwa szkodliwe alergeny, jednocześnie zastępując je innymi produktami. Co istotne, wprowadzone zamienniki muszą mieć podobne właściwości odżywcze. Inaczej, pacjentowi grozi rozwój niedoborów pokarmowych. W przypadku ostrych objawów AZS, współwystępujących z alergią wielopokarmową, przez jakiś czas należy usunąć z diety wiele produktów jednocześnie. W takiej sytuacji dieta eliminacyjna wymaga odpowiedniego zbilansowania przez wyspecjalizowanego dietetyka.
Leczenie AZS – co jeść, a czego unikać?
Atopowe zapalenie skóry wywołane alergią pokarmową jest coraz częstszą chorobą, z którą boryka się coraz więcej osób. Dlatego ważne jest, aby pacjenci z AZS, którzy mają alergię pokarmową wiedzieli co jeść, a czego unikać, aby zminimalizować objawy choroby. Ważne, aby zwrócić uwagę na alergeny pokarmowe, które są najczęściej powiązane z AZS, takie jak mleko, jaja, orzechy, ryby, owoce morza, pszenica i soja. Dobrą opcją dla pacjentów z AZS są produkty bogate w kwasy tłuszczowe omega-3, które mają działanie przeciwzapalne i pomagają w łagodzeniu objawów choroby. Źródłami kwasów omega-3 są m.in. tłuste ryby morskie, orzechy włoskie i oleje roślinne, takie jak olej lniany i oliwa z oliwek.
Istotnym elementem diety dla pacjentów z AZS wywołanym alergią pokarmową są produkty bogate w antyoksydanty, takie jak owoce i warzywa. Antyoksydanty pomagają w ochronie skóry przed wolnymi rodnikami i wspierają jej regenerację. Należy również unikać produktów, które mogą nasilać objawy AZS, takich jak ostre przyprawy, kawa, alkohol i produkty wysoko przetworzone. Ponadto, zaleca się unikanie produktów, które mogą powodować reakcje alergiczne, takich jak owoce cytrusowe, truskawki, pomidory i soja.
Ważne jest, aby pacjenci z atopowym zapaleniem skóry skonsultowali się z lekarzem lub dietetykiem, aby otrzymać spersonalizowane zalecenia dotyczące diety. Zdrowa dieta, która uwzględnia ograniczenie alergenów pokarmowych oraz wprowadzenie produktów bogatych w kwasy omega-3 i antyoksydanty, może pomóc w łagodzeniu objawów choroby i poprawie ogólnego stanu zdrowia skóry.
Dieta w terapii AZS – tak, ale…
Wyniki wielu przeprowadzonych badań jasno pokazują, że dieta nie wpływa na patogenezę AZS, a jej wpływ na zaostrzenie symptomów choroby jest niewielki. Korzyści z diety eliminacyjnej odniosą tylko Ci, którzy mają potwierdzoną klinicznie alergię pokarmową. Nieuzasadnione i niekontrolowane stosowanie diet eliminacyjnych to spory błąd w leczeniu pacjentów z AZS. Należy pamiętać, że restrykcje wprowadzone bez kontroli lekarza mogą doprowadzić do przewlekłych zaburzeń i niedoborów. Dlatego tak istotna jest prawidłowa diagnostyka i eliminacja podłoża alergicznego w atopowym zapaleniu skóry.
Niezwykle ważną częścią w terapii AZS jest edukacja pacjenta oraz jego rodziny. Informacje na temat prawidłowej pielęgnacji skóry ułatwiają współpracę z chorym i poprawiają jego jakość życia. Odpowiednia dieta i pielęgnacja skóry to dwa równorzędne aspekty, które powinny być łączone w leczeniu AZS. Dieta może pomóc w zmniejszeniu objawów choroby, ale to właściwa pielęgnacja skóry jest kluczowa, aby zapobiec nawrotom choroby i zachować zdrową skórę. Dlatego też, oprócz zalecania odpowiedniej diety, lekarze i specjaliści od pielęgnacji skóry powinni skłaniać pacjentów z atopią do stosowania odpowiednich środków nawilżających i łagodnych kosmetyków do pielęgnacji skóry, aby zminimalizować wpływ choroby na codzienne funkcjonowanie.
